Gonzalo Millán (Chile, 1947 - 2006)

 

11 de septiembre 2023, 50º Aniversario del golpe de Estado en Chile.
11 września 2023 obchodzimy 50. rocznicę zamachu stanu w Chile.

 

La ciudad

1.
Amanece.
Se abre el poema.
Las aves abren las alas.
Las aves abren el pico.
Cantan los gallos.
Se abren los ojos.
Los oídos se abren.
La ciudad despierta.
La ciudad se levanta.
Se abren llaves.
El agua corre.
Se abren navajas tijeras.
Corren pestillos cortinas.
Se abren puerta cartas.
Se abren diarios
La herida se abre
(…)

48.
El río invierte el curso de su corriente.
El agua de las cascadas sube.
La gente empieza a caminar retrocediendo.
Los caballos caminan hacia atrás.
Los militares deshacen lo desfilado.
Las balas salen de las carnes.
Las balas entran en los cañones.
Los oficiales enfundan sus pistolas.
La corriente se devuelve por los cables.
La corriente penetra por los enchufes.
Los torturados dejan de agitarse.
Los torturados cierran sus bocas.
Los campos de concentración se vacían.
Aparecen los desaparecidos.
Los muertos salen de sus tumbas.
Los aviones vuelan hacia atrás
Los rockets suben hacia los aviones.
Allende dispara.
Las llamas se apagan.
Se saca el casco.
La Moneda se reconstituye íntegra.
Su cráneo se recompone.
Sale a un balcón.
Allende retrocede hasta Tomás Moro.
Los detenidos salen de espalda de los estadios.
11 de Septiembre.
Regresan aviones con refugiados.
Chile es un país democrático.
Las fuerzas armadas respetan la constitución.
Los militares vuelven a sus cuarteles.
Renace Neruda.
Vuelve en una ambulancia a Isla Negra.
Le duele la próstata. Escribe.
Víctor Jara toca la guitarra. Canta.
Los discursos entran en las bocas.
El tirano abraza a Prat.
Desaparece. Prat revive.
Los cesantes son recontratados.
Los obreros desfilan cantando
¡Venceremos!

Fotograma de La memoria obstinada de Patricio Guzmán. En el artículo «Remedio para la amnesia» L. R. Escalona relaciona la obra del poeta con la del gran documentalista chileno.

Tłum. Ada Trzeciakowska

Miasto

1.
Świta.
Otwiera się wiersz.
Ptaki otwierają skrzydła.
Ptaki otwierają dzioby.
Koguty pieją.
Otwierają się oczy.
Uszy się otwierają.
Miasto budzi się.
Miasto wstaje.
Otwierają się zawory.
Woda płynie.
Otwierają się noże nożyce.
Zasuwają się zamki zasłony.
Otwierają się drzwi listy
Otwiera się gazety.
Rana się otwiera.
(…)

48.
Rzeka odwraca bieg swych wód
Woda w wodospadach wznosi się.
Ludzie zaczynają stawiać kroki do tyłu.
Konie biegną wstecz.
Wojsko zwija defiladę.
Kule wylatują z ciał.
Kule wpadają do armat.
Oficerowie kaburują pistolety.
Prąd płynie z powrotem przez kable.
Prąd wpływa do gniazdek.
Torturowani przestają się trząść.
Torturowani zamykają usta.
Obozy koncentracyjne pustoszeją.
Pojawiają się zaginieni.
Zmarli powstają z grobów.
Samoloty lecą do tyłu.
Rakiety wznoszą się ku samolotom.
Allende strzela.
Płomienie gasną.
Zdejmuje hełm.
Pałac La Moneda odbudowany jest w całości.
Jego czaszka skleja się na nowo.
Wychodzi na balkon.
Allende wycofuje się do domu na Tomasza Moro.
Aresztowani wychodzą tyłem ze stadionów.
11 września.
Wracają samoloty z uchodźcami.
Chile jest krajem demokratycznym.
Siły zbrojne przestrzegają konstytucji.
Wojsko wraca do koszar.
Neruda odradza się.
Wraca karetką na Isla Negra.
Boli go prostata. Pisze.
Víctor Jara gra na gitarze. Śpiewa.
Na usta cisną się im przemówienia.
Tyran obejmuje Prata.
Znika. Prat odżywa.
Bezrobotni są znów zatrudniani.
Robotnicy maszerują śpiewając
Zwyciężymy!

(Fuente: Ada Lírica)